Leczenie operacyjne zwichnięcia rzepki

Staw kolanowy jest największym stawem organizmu człowieka. Jest on stawem złożonym łączącym kość udową i piszczelową. Staw współtworzy trzeszczka w postaci rzepki, która obok ścięgna i mięśnia czworogłowego uda oraz więzadła rzepki tworzy aparat wyprostny stawu kolanowego.

Zwichnięcie rzepki to uraz polegający na wysunięciu się rzepki z bruzdy między-kłykciowej. Mówiąc potocznie rzepka „wyskakuje” całkowicie z rowka na kości udowej, w którym się porusza. Może wrócić na swoją pozycję samoistnie, ale czasem konieczne jest jej nastawienie przez lekarza.

Do pierwszych zwichnięć rzepki dochodzi zazwyczaj już w wieku ok. 15 lat, częściej u dziewczynek niż u chłopców. Zazwyczaj przyczyną jest niewielki uraz, w czasie którego dziecko czuje nagłe, bardzo bolesne przeskoczenie w stawie podczas zeskoku, obrotu na nodze lub nawet podczas siadania.  Niekiedy zwichnięcie spowodowane jest uderzeniem w kolano, np. w czasie zajęć sportowych.

Najczęstszą przyczyną zwichnięć jest wada rozwojowa stawu kolanowego, która powstaje w czasie wzrastania dziecka i może być dziedziczona po rodzicach, a także występować u rodzeństwa.

Po pierwszym zwichnięciu przeważnie uraz ten jest leczony zachowawczo, bo ryzyko kolejnego wynosi tylko ok. 15 %. W przypadku drugiego zwichnięcia ryzyko wzrasta do 90 % i tutaj należy rozważyć zabieg operacyjny.

Zabiegi operacyjne można podzielić na zabiegi korygujące zaburzenia w obrębie tkanek miękkich i w obrębie kości. Decyzja operacyjna podejmowana jest w oparciu o rozmowę z pacjentem, badanie stawu, badanie USG i tomografię komputerową lub MRI stawu. Najczęściej wykonywana jest rekonstrukcja więzadła udowo-rzepkowego, które stabilizuje rzepkę. Zabieg wykonywany jest ambulatoryjnie . Przez około 2 tygodnie należy chodzić o kulach.

Powrót do normalnego funkcjonowania zajmuje około 4-6 tygodnia, a w przypadku powrotu do uprawiania sportu – 6 tygodni.

Rehabilitacja
Po leczeniu operacyjnym ważne jest jak najszybsze wprowadzenie celowanej rehabilitacji. Już w pierwszych dniach po zabiegu należy wykonywać czynne ruchy zginania i prostowania kolana w dostępnym jak największym zakresie ruchu do granicy bólu. Ponadto wskazana jest mobilizacja rzepki aby zapobiec tworzeniu się zrostów wokół rzepki oraz ćwiczenia izometryczne i wzmacniające grupę przednią mięśni uda i innych stabilizatorów stawu kolanowego.